Aquaponic sistemler( Sebze - Balık İşbirlikteliği)

[QUOTE=ELPRESACANARİO]  [/QUOTE]

 

 Furkan, dediğin gibi çıkış hortumunu suya kadar uzatabilirsen su sesini kesersin. Ama pet şişeyi daha büyük yap derim, aslında ne kadar fazla fide ekebilirsen o kadar çok verim alacaksın biliyorsun. İki üç kökün çok ciddi bir katkısı olmayabilir tanktaki canlı yüküne göre. Daha fazla fide ekebilmek içinde tabii yere ihtiyacın olacak.

 

 CO2 sormuşsun, yalnız CO2 bitkinin kökleri için değil yaprakları için gereklidir. Aksine kökleri için iyi derecede oksijen gerekir. Ben daha önce hydroponic yaparken bitkileri üzeri kapalı sistemde gün süresince CO2 destekli büyütüyordum. Fakat alttaki tankta motorla bir miktar oksijen sağlıyordum. Bu biraz profesyonel olur ve asıl amaç mahsul yetiştirmek olmadığı için gerek olamayacaktır. Elbette denemek isteyenlerde olabilir. Kısacası bu sistem için amatör kurulumda CO2 gereksiz olur diyebiliriz. Açık oda ortamında yapraklara CO2 versende tatmin edici bir verim alamayacaksındır. Bunun yerine ışığa önem ver derim.

 

 Kolay gelsin.

-Saygılar.

 

 

 

 

_________________________________

 

 

 

 

Önceki sayfalarda köklerin ışık almaması gerektiğinden bahsedilmiş. Bu durumda kum kullanmak şart oluyor. Kökü ışık alan bitkiyle almayan bitki arasında ne tür gelişim farklılıkları olur?

Akvaryuma uyarlarken deneme bakımından benim de pratikliği bakımından şelale filtre çok uygun geldi. Şelale filtreye benzer bir uygulamayı 2. sayfada arkadaşımız pet şişeyi tankın üstüne yatık vaziyette hortumla kullanarak yapmıştı, o da gayet pratik olmuş. Sergen arkadaşımızın kökleri vantuzdan geçirerek cama sabitlemesi de gerçekten icat gibi birşey olmuş çok hoşuma gitti, hem çok basit hem etkili olabilecek gibi görünüyor.

Bir de bu sistemin, suüstü bitkilerinin döngüde yarattığı pozitif katkıya çok benzediğine dikkat çekmek istiyorum. Akvaryum içine dahil edilebilen aquaponic sistemleri, işleyiş olarak aynı doğadaki su üstü bitkilerine benzetebiliriz. Uzun zamandır tanklarımda lemna minor ve pistia'yı hiç eksik etmem. Çoğu arkadaş ışığı kestiklerinden şikayet eder ama vakitsizlikten su değişimlerini aksattığımız veya çok yemleme yaptığımız zamanlarda, bu bitkiler adeta bir cankurtaran gibi hareket eder. Kendi kendini idare eden sistemler kurmak istiyorsak, bence bu tür 'destek kuvvetleri' olmazsa olmazlardandır...

Onur arkadaşımıza bu noktaya değindiği için tekrar teşekkür ederim. Dünyada hangi bitkiler daha çok tercih ediliyor bilmiyorum ama bu konunun açılış amacına ulaşması için çeşitli bitkiler deneyip burada paylaşmamızla çok iyi sonuçlar elde edeceğimize inanıyorum. Hemen uygulamaya geçen ve çektiği fotoğraflarla da bizimle hemen paylaşan arkadaşlarımıza da ayrıca teşekkür ederim...

 Bitki köklerinin mümkün olduğunca direk ışıktan uzak tutulmasını tavsiye ederim. Hydro sistemlerde de genelde strafor gibi bir malzeme bitkinin gövdesi ve köklerini ayırır. Işık gövde bitimine kadar iner, kökler tankın içinde karanlıkta kalır. Akvaryumlarımıza uyarladığımızda durum daha da önem kazanabilir. Suyumuzdaki alg sporları ışık alan kökleri mesken tutabilir, bu durum köklerin emilimini etkileyerek ciddi sorunlar yaratacaktır. Bu nedenle aslında ışık geçiren pet şişe gibi malzemeler değil de basit bir örneğini verdiğim şekilde kapların kullanılmasını tavsiye ederim. Böylece ışık faktörünü önlemiş oluruz.

 

 

 

 Ayrıca aquaponic sistemlerde maksimum verim için, tankın direk olarak içerisinde değil de yine örneklediğim gibi bir kabın içerisinde üretim yapılması, ve bu kaba su pompalayan motorda mekanik filtrasyon sağlayacak sünger vb benzeri medyalar kullanılmasını tavsiye ederim. Çok ufak boyutlu da olsa suda gezen katı partiküller motordan direk geçerlerse kökler arasında zamanla tortu oluşturur. Bu her ne kadar tankımızın biyolojik filtrasyonu için olumlu olsa da, bitkilerin kök yüzeylerini sararak besin emilim güçlerini azaltır. Tanktan mümkün olduğunca katı partiküllerden arınmış su geçirilmesi uzun vadede bitki gelişiminde mutlaka avantaj sağlayacaktır.  

 Marul, roka, ıspanak, su teresi ve benzeri, yapraklı yapıları olan bitkiler başlangıç için uygundur. Kısa boyları nedeniyle yer sağlamak ve ışık ihtiyaçlarını karşılamak da daha kolaydır. Ekilirken ulaşacakları son boylar hesaplanarak tek bir parça strafora tutturulabilirler. Ya da bizim durumumuzda daha efektif fakat zahmetli şekli, sık aralıklarla bir strafor parçasına ekilir, dar alanda daha çok kök büyütülür, dolayısıyla verim artar. Bitkiler genişleyip birbirlerine dayandığında strafor gövde çevresinden kare şekilde kesilir, o strafor bir sonraki üretimin fideleri için saklanır. Yine tank ölçüsünde başka bir strafor üzerinde bitkilerimiz için uygun aralıklarla aynı boyda kareler açılır. Gelişim hızlarına bakılarak gerekli sayıda sağlıklı kökler seçilir ve bu yuvalara yerleştirilir. Böylece araları açılmış olur, tekrar birbirlerine ulaşana kadar bu şekilde kullanılır. İlerleyen zamanlarda gerekirse bu işlem tekrarlanabilir. Tekrar belirtmeye gerek duymuyorum, konteynır ne kadar geniş tutulursa sistem verimliliği ve ürün o derece artar. Tabii tankımızdaki su değerleri bitkileri beslemeye yetiyorsa.
 

 

 Meyve veren cinsten, domates, salatalık, biber türleri, fasulye, bezelye gibi, hatta kavun, karpuz, kabak gibi ürünler bile kullanılabilir. Fakat bunlar boyları ve kaplayacakları yer dolayısıyla biraz sorun yaratacaklardır. Alanlarını daraltıp yerden ve ışıktan tasarruf sağlayacak yöntemler vardır, türe göre değişmekle birlikte eğme, dolama, bağlama, hatta tel kullanılarak oluşturulan ağ gibi bir yapı ile yapraklarla meyvenin yükseklik seviyesini ayırmak gibi biraz araştırma ve deneyim gerektiren metodlar mevcuttur. Bu tür meyve veren bitkiler büyüme/yeşillenme periyodunda ilk sınıfta saydığım bitkilere göre çok daha hızlıdırlar ve daha fazla besin çekerler. Bu bizim için avantajlı olan kısmı. Fakat çiçeklenme başladıktan sonra hem yer, hem ışık ihtiyacı ve süreleri, hem de besin ihtiyaçlarının farklılaşmasıyla sorunlar çıkarabilir. Sadece hydroponic üretim yaparken bu ürünleri de kullanıyordum, fakat o zaman akvaryuma bağlı olmadığım için büyük tanklarda her türlü ihtiyaçlarını karşılayabiliyordum. Örneğin tatmin edici miktarda ürün alabilmek için orta derecede gübreleme gerektiriyorlar. Akvaryum suyu bunu karşılayabilir mi, yoksa ek gübre mi gerekir, akvaryum biyolojisiyle etkileşimi sorunsuz olacak hangi gübreler kullanılabilir, bunları deneyerek görmek ya da araştırmak lazım. Ayrıca ışık ihtiyaçları için de fideyken florasanlarla başlayıp sonrasında MH ve HPS sistemlerle bitirilen ışıklandırma rejimleri uyguluyordum. Bunlar hem zaten maliyetli sistemler, hem de akvaryumun üzerine ya da tankı yerleştirdiğimiz yerde kurup kullanmak çok farklı yönlerden problem yaratacaktır. Bu ihtiyaçları karşılanmazsa verim mutlaka potansiyelin altında olur, ama ürün almak bizim için ikinci planda olacağı için gözardı edilebilir. Ya da daha mantıklısı, çiçeklenme periyoduna geçtikten sonra aquaponic sistemimizden bunları çıkartır yerlerine yeni fideler ekeriz. Bunları da belki saksıya, ya da yine hydroponic sistemde ayrı bir ortama alırız. Böylece mümkünse güneş ışığından da faydalanabiliriz. Akvaryumdan alacağımız suyu kullanmaya devam edebilir, ek gübrelemeye de başlayabiliriz.

 

 Yalnız bu tür ürünleri hydroponic sistemlerde hasat zamanına kadar büyütmek sandığımız kadar kolay olmayabilir. Çiçeklenme başlangıcıyla birlikte besin desteğine ve su değerlerindeki dalgalanmalara daha da hassaslaşırlar. Toprak en iyi tamponlayıcıdır. Yapılacak bir çok hatayı tolere eder ve bitki için stabil bir ortam sağlar. Üretimden toprak faktörünü çıkardığımızda bu avantajı yitiririz, ve bitkinin ihtiyaçlarını iyi bilmeli, uygun dozlarda sağlamamız gerekir. Herşey harika giderken yapılacak tek bir küçük hata bitkiyi öldürmeye yetebilir. 

 

 Bunlar daha çok hydroponic sistem için verebileceğim en sade bilgiler. Aquaponic sistemde mutlaka farklar olacaktır. Örneğin akvaryumlarımızdaki su, hydroponic tanklarına göre çok daha stabil seyreder. Eğer seçeceğimiz bitki tank suyu şartlarımızı severse hydroponic sisteme göre işimiz çok daha kolay olacaktır. Örneğin hydro sistemde ph, havalandırma ve özellikle de gübrelemeyle çok rahatlıkla inanılmaz oynamalar gösterebilir. Ve örneğin yanlışlıkla yapılabilecek aşırı gübrelemeden kaynaklı yanma probleminden çok daha dramatik çöküşlere sebep olur. Hydro sistemlerde ph'ı stabil tutmak, eğer yüksek ışık ve optimum gübreleme gibi biraz high-tech sistemler kullanılıyorsa bilgi ve deneyim gerektirir, şans faktörünün tüm üretim süresince yanımızda olmasını beklemek yanlış olur, olmayacaktır. Akvaryumlarımızda ise yerleşik su değerlerinin getirdiği stabilite, üretim aşamasında en büyük yardımcımız olacaktır.
    

 

 Son olarak tavsiyem, özellikle ürün alma fikriniz varsa, hemen işe koyulmadan önce seçeceğiniz bitkinin özelliklerini çok iyi araştırın, onu tanıyın!

 Tohum haldeyse nasıl çimlenir, fideye nasıl bakılır, hangi su değerlerini sever, ne kadar büyür, yayılır mı, uzar mı, meyve vermesi için hangi şartlar gereklidir, ışık/besin ihtiyacı ve periyodları ne düzeydedir, ne kadar sürede meyve verir... vb sorular ilk aşamada bilinmesi gerekenlerdir. Tabii amacınız ürün almak değil de sadece akvaryumunuzun suyunu temizlemekse, uygun görünen herhangi biriyle başlar, sorun yaşayıp bitkiyi öldürmeye başlayınca yeni fidelerle devam edersiniz. Ürün alma hayaliyle yola koyulan arkadaşların sonradan hayal kırıklığı yaşamamaları için bu uyarıları yapmayı gerekli görüyorum.

 

 

 

 Herkese önce sağlıklı akvaryumlar, sonra sağlıklı hasatlar diliyorum.