Beyaz Benek/ Ich/ White Spot tedavisi
Beyaz Benek/ Ich/ White Spot
Hastalığın etkeni Ciliatlı bir protozoa olan bir dış parazittir. Bu paraziter enfestasyon her akvaryumcunun eninde sonunda karşılaşacağı bir hastalıktır. Her nekadar karantina prosedürleri uygulansa bile bir noktada akvaryum içine bir enfekte balık olacaktır. İyi haber ise doğru uygulamayla, bu hastalık kolay ve kalıcı olarak ortadan kaldırılabilir.
Önce hastalığı tanıyalım:
Etken, Ichthyophthirius multifiliis dir. Bu balıklar bulunan bilinen en büyük ciliatlı protozoadır (0,5-1 mm). Öncelikle yüzgeçler de görülen tuz taneleri benzeri beyaz noktalar hastalığın ilerleyen dönemlerinde bütün vucuda yayılabilir. Bu nedenle diğer adı: "Beyaz Benek Hastalığı"dır. Beyaz benekler dışında balıklar bütün dış parazit enfestasyonlarında olduğu gibi vücutlarını kum ve akvaryum dekorlarına sürterler. Solunumda hızlanma, iştah kaybı, uyuşuk ve / veya münzevi davranış da görülmekle birlikte bunlar genelde her sağlık sorununun ortak belirtileridir.
Hastalığın ilerlemesine bağlı olarak görülen belirtiler:
1. Balıkların üzerinde beyaz küçük noktalar görülür.
2. Balıklar akvaryumdaki dekor vs. Sürtünürler.
3. Balıklar sakin ve uyuşuk davranırlar
4. Kızarıklıklar ve kanlı çizgiler görülür.
Doğru tedaviyi yapabilmek için şunu anlamak gerekir. Hastalığa neden olan parazitin yaşam döngüsünün üç safhası vardır.
1. Trophozoite safhası (1): Bu safhadaki parazitler balıkların üzerine yerleşmiştir ve beyaz benekler şeklinde kendini gösterirler. Parazit bir kaç gün bu safhada kalır ve balıktan beslenerek gelişir. Bu safhanın özelliği, parazit balığı kaplayan mukus tabakasının altında bulunduğundan ilaçlar etkisiz kalır. Gelişme sürecinin sonunda balıktan ayrılır ve tomont safhası başlar.
2. Trophont safhası (2-3): Bu safhada parazit balıktan ayrılmıştır ve yüzmektedir. Devamında akvaryum içinde her hangi bir yere yapışacaktır. Balıktan ayrılma ve bir yere yapışma arasındaki süre 1-2 saattir. Parazit bu süre içinde ilaçlara karşı hassastır. Bir yere yerleşip kist halini aldıktan sonra kist içinde bölünmeye başlayan parazitin ilaçlara karşı hassasiyeti kaybolur. İlaçlar etkisiz kalır. Kist halini alan parazit ilaçlardan etkilenmez.
3. Tomit safhası (4-5): Kistlerin gelişimi tamamlandıktan sonra kist açılır ve thermontlar balıklara yapışmak üzere suda serbest halde yüzmeye başlarlar. Bu safha bir aç gün sürer ve sonunda kendine bir balık bulamayan parazit ölür. Bu şu demektir ki; beyaz benek görülen bir akvaryumdan balıkların hepsini çıkartırsanız, 2-3 hafta sonra akvaryumda bu parazitten eser kalmayacaktır. Konaklamak üzere balık bulan thermontlar ise yaşamaya devam eder. Her yaşam siklüsünün sonunda kavaryumdaki parazit sayısı giderek artar. Parazitler thermont safhasında ilaçlara karşı hassastırlar.
Akvaryum sıcaklığı parazitin yaşam siklüsü üzerine oldukça etkilidir. 23-24 0C de parazitin yaşam siklüsü 4-5 günde tamamlanırken, sıcaklık azaldıkça siklüs uzar örneğin 10 0C de yaklaşık 5 haftada tamamlanır. Diğer yandan 30 0C ve üstündeki sıcaklıklarda kistlerin gelişimi durur. Akvaryum sıcaklığının 27-28 0C arasında tutulması siklüsü hızlandıracağı için ilaçla tedavi uygulamalarında başarı sağlar. Şöyle ki; siklüs hızlandıkça parazitin ilaca karşı hassas olduğu dönemlerin görülme sıklığı artar ve bu dönemlere karşılık gelen uygulamalarda siklüs kırılacağı için akvaryum parazitten hızla arındırılabilir. Bu nedenle ilaç uygulamaları 4-5 gün süreli ve akvaryum sıcaklığı 27-28 0C arasında yapılmalıdır. Sadece akvaryum sıcaklığını arttırmak tekbaşına bir çözüm olamayacağı gibi sıcaklık arttırılmadan yapılacak tedavilerde uzun süreli olmaları gerektiği için başarısızlıkla sonuçlanabilir. Akvaryum sıcaklığını 30 0Cnin üzerine çıkartarak ve yoğun havalardırma sağlayarak ki bu çok önemlidir, tedavi yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yoğun havalandırma sağlamak ve balıkların stresini takip etmektir. Stres belirtisinde sıcaklık düşürülmeli ve tedaviye son verilmelidir. 30 0C ve üzeri sıcaklık uygulamasıyla tedavide süre balıkların üzerindeki beyaz noktaların kaybolmasından sonra 10 gün daha yüksek sıcaklık tedavisinee devam edecek şekilde olmalıdır. Diğer yandan bu tedavi kesin bir sonuç vermeyebilir.
Karantina Önlemi:
Akvaryuma yeni alınan balık, bitki v.b. 30 0C ve üzeri su sıcaklığında 3-4 gün karantina altında tutulmalıdır.
Tedavide neler kullanılabilir?
Tuz: 17 litre su için 6 yemek kaşığı tuz hesabıyla bir yerde eritilen tuz 24-48 saat içinde akvaryuma eklenir. Balıklarda parazit kaynaklı rahatsızlıklar dışında bir belirti görülürse tedavi sonlandırılmalıdır. Tedavi süresi kabaca beyaz beneklerin kaybolmasından sonra üç gün daha devam ettirilmelidir. Tedavi sonunda tuzluluk yavaş yavaş düşürülerek su bir kaç kez değiştirilmelidir.
Bakır Sülfat: Kullanmayın. Neden? Toksik bir madde ve tedavi için kullanılırken toplam alkaliniteye dikkat edilmesi gerekir. Dikkat etmezseniz de balıklar ölür.
Hesabı şu şekilde: total alkalinite/100= mg/lt bakır sülfat. Toplam alkalinite 50 mg/L altındaysa kullanmayın.
Potasyum Permanganat: Kullanım dozu, 2 mg/L. Süresi yok. 3 günlük tedavi bittikten sonra bir kaç kez su değiştirilmelidir. Bitkiler için sorun yaratır diye düşünüyorum.
Malachite Yeşili: 0,1 mg/L. Süresi yok. 3 günlük tedavi bittikten sonra bir kaç kez su değiştirilmelidir.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
1821) VE LEPİSTES (Poecilia reticulata, Peters, 1859) BALIKLARININ
TUZLULUK VE SICAKLIK TOLERANSLARININ BELİRLENMESİ
FENBİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
YÜKSEKLİSANS TEZİ
Erhan ERDOĞAN
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir