CO2 YAPARKEN DIKKAT

Merhaba ben akvaryum.com' un yeni üyelerinden birisiyim.Forumları okudukça bazı arkadaşların büyük bir tehlike içerisinde olduklarını gördüm.Bitki akvaryumlarında kullanılmakta olan; CO2 (karbondioksit) çözümleyiciler için CO2 gerekmekte ve bu sistemin pahalı olması sebebi ile ilgili arkadaşlar kendi tasarladıkları bazı icatlar yapmaktadır.Örnek:KARBONDIOKSIT üretmek için (ismi lazım değil,soğuk ve de gazlı içeceklerden;gazoz,fıçı bira ) vbg. icatlar.Bu karışımların yapımı esnasında birşey olmayabilir fakat yapılan bu karışım dayanıklı veya dayanıksız bir kap içerisine konulurken yada konulduğunda (Yangın söndürme tüpü,pet şişe,kavanoz,bidon,teneke,şişe gibi) büyük bir tehlikeye dönüşecektir.Kap içerisine konulan kimyadan çıkacak olan karbondioksit gazı sıkıştığı zaman çok büyük bir basınç oluşturur.Ayrıca su içerisinde çözünmüş olan karbondioksit artık bir aside dönüşmüş olacak (KARBONIK ASIT) eğer CO2 bu kap içerisinde sıkışırsa,   dokunulacak veya kap açılmaya çalışılacak olursa, çok şiddetli bir şekilde patlayacaktır.Bu olaya bizzat şahit oldum.Pet şişenin patlaması ile yakın bir arkadaşım sağ elinden ağır yaralanmış ve şişe içerisinden patlama ile çıkan sıvı açıkta kalan deriyi yakmıştır.Ayrıca şişenin kapağı 8mm kalınlığındaki suntayı delip geçtiğine olaydan sonra şahit oldum.Patlama mutfakta olmuştu mutfak kapısı kapalı ve pencereler kırılmamış olsaydı o arkadaşım karbondioksit zehirlenmesi sonucu ölebilirdi.Demem o ki; kendinize güvenip bu tür icatlar yapmamanızı,kullandıktan sonra karbondioksit kaplarınızı açık havada kapağı açık şekilde emniyetli biryerde muhafaza ediniz. kendi iyiliğiniz için şiddetle tavsiye etmekteyim.Kimya malzemelerini lütfen güvenmediğniz kişilerle paylaşmayınız. Sağlıklı günler dileğiyle...

Hiçbir çözüm bulamıyorsanız ve tankınızda balık varsa bir süre filtrenizin fişini çekin ve bakıların sudaki oksijeni kullanmalarını sağlayın. Karbondioksit akvaryumunuzun içinde!encort2007-07-17 20:32:55

Size de geçmiş olsun gece yatmadan önce CO2 kabınızı balkona koyabilirsiniz tabi ağzı açık olmalı.CO2 yi biriktirmeyin.

Bende geçe gündüz takılı ve fruko gazoz şişesinde yapılı çalışıyor,ilk zamanlar sadece korkarak  yatıyorum.Bendede akvaryum dolabında kapalı vaziyette duruyor ama suntayıda deldi ise bendeki kapağıda delebilir.

co2 yaptığınız şişeyi gece çıkardığınız zaman başka boş bir şişeye bağlayarak bırakmayı denedinizmi bilemiyorum,ancak bende evde co2 yaparken bu şekilde kullandım ve sorun yaşamadım. Gece oluşan co2 bu şekilde boş şişeyi dolduruyordu ve bahsi geçen sorunla karşılaşmadım. Ancak dediğiniz gibi bundan önce ağzını kapatıp bıraktığımda şişe şişiyor ve patlayacakmış gibi duruyordu. Bunun bence diğer bir çözümüde gazoz yada kola şişeleri yerine daha sert plastikten oluşan dayanıklı şişeler olabilir. Sağlıklı balıklar,iyi günler. Saygılar...

Arkadaşlar şişen kap durduğu yerde patlamaz. Gazlı içecekleri açmadan önce içine bakarsanız hiçbir kabarcık göremezsiniz. Kapağı açtığımız zaman karbondioksit çıkmaya başlar. Kabı patlatan bir harekettir zaten şişmiş olan kap düşecek yada gaz artsın diye çalkalanacak olursa patlama ihtimali olabilir. Patlama şiddetide ne tür bir kimyasal kullanıyorsanız buna bağlıdır.


encort2007-07-17 19:39:56

[QUOTE=yakut14]Arkadaşlar şişen kap durduğu yerde patlamaz. Gazlı içecekleri açmadan önce içine bakarsanız hiçbir kabarcık göremezsiniz. Kapağı açtığımız zaman karbondioksit çıkmaya başlar.[/quote]

Kabarcık göremiyor olmanızın nedeni basınçtan dolayı CO2'nin sıvı içerisinde yüksek oranda çözünmüş olmasıdır. Kapağı açtığınız anda kap içindeki basınç düştüğü için gazın sıvıdaki çözünürlüğü düşer ve çözünen CO2 hızla gaz hale geçerek kabarcıklar halinde sıvıdan ayrılır. Yani kabarcık halinde(veya gaz halinde diyelim) veya sıvıda çözünmüş halde olsa da CO2 her zaman oradaydı.

[quote]
 Kabı patlatan bir harekettir zaten şişmiş olan kap düşecek yada gaz artsın diye çalkalanacak olursa patlama ihtimali olabilir. Patlama şiddetide ne tür bir kimyasal kullanıyorsanız buna bağlıdır.
[/QUOTE]

   Kabı patlatan kap içindeki basıncın kabın dayanma sınırını geçmesi sonucu olur. Patlama dediğiniz(bomba veya gaz sıkışması vs.) patlayan maddenin çok kısa sürede, aniden hacminin genişlemesidir. Yani patlama için harekete vs. gerek yoktur. Sizin bahsettiğiniz durum; yani ısınma, ivmelenme gibi durumlardaki patlamanın sebebi şunlardır:

1) Gazların sıvıdaki çözünürlükleri sıvının ısıtılması veya çalkalanması ile düşer. Bu durumda sıvının parçacıkları(atomları/molekülleri) düzensiz duruma gelir ve sıvının parçacıkları arasında gazın yerleşebileceği yer azalır. Bunun sonucu olarak çözünen gaz sıvıdan ayrılır.

2) Kapalı ortamdaki sıvıda çözünen gazın toplam gaz basıncına direk etkisi yoktur. Kapalı bir kapta, sabit basınç altında(mesela bizim maya şişeleri) 1 litre suda 10 gram CO2 çözünse de 100 gram CO2 çözünse de bu basınca direk etki etmez. Çünkü çözünen gaz artık sıvının parçacıkları arasındaki boşluklaa yerleşmiş, sıvı gibi davranmaya başlamıştır. Sonuçta sıvı ısıtılmadıkça veya çalkalanmadıkça basınca etkisi olmaz ve şişenin patlamasına etki etmez. (Sayılar örnek olarak verilmiştir. Ülkemizde sodalara basılan CO2 miktarı litre başına 7-10 gram seviyelerindedir.)

3) Patlama olması için patlama sisteminin(patlama sürecinin tamamı) başlangıcından patlamanın oluşmasına kadar devamlı olarak sistemin basıncı artmalıdır. Maya sistemlerinde ise bu durum söz konusu değildir. Çünkü kullandığımız sistemde şişedeki bir delikten madde çıkışı olur. Kaba uygulanan atmosfer basıncı ile delikteki(veya hortumun ucundaki) basınç aynıdır. Kabın içindeki basınç bu yüzden atmosfer basıncına eşittir ve şişenin dayanma gücüne bir etki yapmaz.

4) Yani şişeden çıkan hortumu kapamadıkça veya suya sokmadıkça, yani gaz çıkışını engellemedikçe şişenin içindeki gaz basıncı ile şişe dışındaki basınç aynı olur. Yani şişenin patlama ihtimali yoktur.(Bu ağzı açık, boş bir şişenin patlaması gibi olurdu.) Tabii şişeye bağlı hotumu suya sokarsanız o zaman iş değişir. O zaman işin içine su basıncı da girer. Mesela şişeden çıkan gazı akvaryuma vemekte kullandığınız hortumun ucunu suyun 40 cm altına daldırırsanız o zaman:

   Kaba uygulanan atmosfer basıncı: 1 atm
   Suyun basıncı: 40/1033= 0,03 atm

   Kap içindeki basınç: 1+0,03= 1,03 atm olur. Yani 40 cm su derinliğine hortumu uzatılmış bir maya şişesinin içindeki basınç deniz seviyesinde 1,03 atm'dir. Kaba dışarıdan da 1 atm kadar atmosfer basıncı uygulandığına göre kabın kendisini zorlayacak olan basınç 1,03-1= 0,03 atm'dir.

   0,03 atm basınç ise bu içecek şişeleri için çok ama çok düşük bir miktardır. Mesela bildiğimiz kola şişelerinin içine yaklaşık 3 atmosfer basıncında CO2 basılır. Deniz seviyesinde şişeyi zorlayacak basınç ise 3-1=2 atm'dir. Bu ise örnek verdiğim maya sistemi ile karşılaştırılırsa çok abartılı bir miktardır. Yani 2-3 atm basınca dayanabilecek bir şişenin 0,03 atm basınçta patlaması gibi bir durum yoktur.


------------------------

   Peki maya şişeleri patlar mı? Cevap: Evet, patlayabilir.

   Eğer kullandığınız şişe gazlı içecek şişesi değilse o zaman pek dayanıklı değildir. Fakat yine de ortasını delip hortum yapıştırdığımız kapaklar kullanıldığı taktirde şişe hortum tıkansa veya vana ile kapatılsa bile çok zor patlar. Hortumun ucu açık olduğunda ise patlama söz konusu değildir. Yalnız siz şişenin ucunu normal bir kapak ile kapatır ve kapağın da gaz sızdırmasını engellerseniz şişe patlayabilir. Örneğin benim bir zamanlar yaptığım 8 litrelik CO2 şişesi patlamıştı. Şişenin ağzına delinmemiş bir kapak taktım ve kapağın altına da önceden gaz sızdırmasın diye ince bir silikon katmanı çekmiş ve kurumasını beklemiştim. Tabii şişe bir süre sonra dayanamadı ve balkonda infilak etti. Fakat sizin korktuğunuz şekilde ölümcül bir durum olması söz konusu değildi. Ölümcül olabilecek tek şey balkondan bir türlü çıkmayan o iğrenç kokuydu.
encort2007-07-17 20:32:02

Ben pet şişe yerine 1 litrelik serum şişesi kullanıyorum. Şişenin kapağındaki plastik mantarı tutan metal kısmı söküp çıkartıyorum. Serumla birlikte gelen serum setini direk plastik mantara takıp difüzöre bağlıyorum. Serum setlerinde plastik haznenin üzerinde genellikle ufak bir kapakçık olur. İhtiyacım olmadı ama bu kapak kullanarak şişe içerisindeki biriken gazı tahliye etmek yada başka bir şişeye aktarmak mümkün olabilir.

[QUOTE=yakut14]Hiçbir çözüm bulamıyorsanız ve tankınızda balık varsa bir süre filtrenizin fişini çekin ve bakıların sudaki oksijeni kullanmalarını sağlayın. Karbondioksit akvaryumunuzun içinde![/QUOTE]

Ne kadar mantıklı ve son noktayı koyucu bir cümle. Sadece bitki beslense bile motor çalıştırma gerekmediği için yinede CO2 olacaktır.
Biyolojik olarak çözümü varsa kimyayı karıştırmak en son yapılacak haraket olmalı.
Saygılar...

Benim şöyle bir sorum olacak;