Forumlarda bu malzemelerle ilgili sıklıkla soru sorulduğu için, teknik olarak çok derine inmeden düzlemsel bazı fon/çimento bilgileri vermek istedim.
Fon kaplama işlerinde öncelikle "çimento", çok geçerli bir nedeniniz ve güvenilir bilginiz var ise "çimento bazlı malzemeler" (DERZ DOLGU GİBİ) kullanılmalıdır. Çimento bazlı deyince, bu kapsama giren malzemelerde ana malzeme çimento olmakla birlikte bazı renk pigmentleri ya da asıl kullanım alanına uygun olarak diğer kimyasal katkılar kullanılmış olabilir (Örneğin ve belki yeşil renk için bakır bileşikleri ya da erken dayanım için naftalin/melamin esaslı süperplastikleştirici, hatta küf ve mantar oluşumuna karşı toksik maddeler).
Bu noktada eski bir çimento uzmanı olarak (ki asistanlık yıllarında çimento kimyası ile derinden uğraştım ve işim gereği çimento kimyasına her zaman vakıf olmak durumunda kaldım) yalnız çimento kullanmaya dikkat ettim/ederim. Çimentonun kimyasal bileşenleri bellidir. Yıllardır denenmiştir. Beyaz ve bildiğiniz normal gri renkli çimento rahatlıkla kullanılabilir. Özellikle katkısız PÇ 32,5, PÇ 42,5 vs. Zaman zaman bazı başlıklarda özellikle çok zor bulunan bir malzemeymiş gibi Portland Çimentosu arayan/değerlendiren mesajlar görülüyor. Bu bahsedilen PORTLAND ÇİMENTOSU bildiğiniz, yaygın kullanımı olan çimentodur. Onun için çimento torbalarında PÇ yazar Portland Çimentosu. Bunun dışında ana bileşeni Portland Çimentosu olan ancak belli oranlarda tras, cüruf, uçucu kül vs gibi katkılar içeren portland çimentoları da vardır ancak siz normal PÇ ve beyaz PÇ kullanın işi sağlama alın.
Derz malzemelerini kullanmaya hiç bir zaman cesaret edemedim zira renk pigmenti olarak ne katılıyor (farklı renkler farklı kimyasallar kullanılarak elde edilir - kilimlerdeki eski masum kök boyalalar ki o bile sorgulanır kullanılmadığı kesin), plastikleştirici olarak katkı kullanılıyor mu, kullanılıyorsa zehir etkisi olabilir mi emin değiliz.
Emin olduğunuz çimentoları kullanın.
Diğer bir konu su/çimento oranı. Bu oran ne kadar düşük olursa dayanım o kadar yüksek olur. Yani ne kadar koyu kıvam o kadar iyi dayanım. Ancak bu konuda salt çimento ve su kullanmayın. içine organik madde içermeyen iyi yıkanmış kum katın ki bunun hem görünüme hem dayanıma faydalı etkisi olur. Oranını soracak olursanız ben en az 1/3 hacimce kum kullanırım. Beyaz çimento ve farklı renkli kumlarla oluşturacağınız güzel kombinasyonları düşünün.
Ayrıca çimento karışımını sürdükten sonra yüzeye kum serperek de farklı gölge efektleri yaratabilirsiniz.
Bir üçüncü kullanılması çok faydalı olan malzeme ise sürekli kullandığım ancak benzer uygulamayı yapana henüz rastlamadığım "polipropilen fiber"dir. Polipropilen fiber çok ince sentetik liflerdir. Bu malzemeyi karışıma belli oranda katıp yüzeye bir kaç kat halinde sürerseniz, yüzey gerilmelerinden dolayı sonradan oluşabilecek çatlakları engeller. Eğer ilk katı sağdan sola fırça darbeleriyle yaparsanız, ertesi gün ikinci katı yukarıdan aşağıya doğru yapın ki kabuk içinde uzanan lifler birbirine dik konumlansın ve esnemeden dolayı oluşacak çatlamalar engellesin.
Çimento kullanılarak yapılan fon kaplamaları, hatta harç kullanarak köpüksüz yapılan fonlar tatlısu sistemlerinde daha uzun ömürlü daha dayanıklıdır. Acısu ve Tuzlusu sistemlerinde, suda bulunan sülfat çimento bazlı malzemelere zarar verebilir. Bunun için yapabiliyorsanız bir güzel önerim var (olmasa ne olur paragraf sonunda). Kıyı/Liman inşaatlarında, ya da deniz yapılarında su altında dökülen, deniz suyuna maaruz kalacak betonlarda SDÇ (Sülfata Dayanıklı Çimento) Kullanılır. Bu çimentoya torbalı halde ulaşabileceğinizi sanmam. Deniz yapıları için beton üreten hazır beton tesislerinde, eğer silolarında mevcut ise, bir tanıdık vasıtasıyla gittiğiniz zaman istemediğiniz kadarını hediye edebilirler. Beyaz çimento daha ziyade dekoratif amaçlı kullanım için üretildiğinden dolayı SDÇnin beyaz olanını (Daha doğrusu SDBÇyi) bulmak ne yazık ki mümkün değil. Ancak Deniz yapılarının karşı karşıya kaldığı dış koşullar, sıcaklık farkları, yükler, donma çözülme etkileri çok zorlu olduğu için ve bu yapıların kullanım ömrünün akvaryum dekorlarının kullanım ömrüne nazaran çok çok uzun olmasından dolayı (aslına bakarsanız) normal ve beyaz çimento bu sistemlerde de kullanılabilir.
Sağlam ve düzgün bir fon için yüzeye sürülen tabakanın kurumamasına özellikle ve özellikle dikkat edin. Sürme işlemini mümkünse banyo gibi nemkli bir ortamda yapın. Yüzey yeterince kendini tutunca da sık sık pulverizatörle (çiçeklerin yapraklarını nemlendirirken kullanılan fıs fıs) nemlendirin. İyice sertleşene kadar yüzey asla kurumamalıdır. Yoksa sonradan nemlendirseniz de artık ölmüştür sertleşmez. Ancak çöpe atılır. Bu konuda benden size pratik bir öneri; yüzeyini çimentoyla kapladığınız fonu büyük (jumbo çöp torbası gibi) bir torbaya koyup torbanın ağzını kapatın. Torba gölge/haranlık bir yerde kalsın). Mevcut nem torbadan kaçamayacağı için kuruma tehlikesi en aza iner. Malzemeyi sürdükten 8-10 saat sonra da fıs fısla ıslatma işlemine başlayın. Mümkünse gene torbada kalsın. Ya da torbadan çıkarıp üzerine eski bir plaj havlusu serin ve havluyu sık sık ıslatın. Bu da işe yarar.
Yüzeye sürülen malzemenin ıslatılmasına asla erken başlamayın. Yeterince sertleşmeyen yüzeye sıktığınız su yüzeydeki çimentoyu yıkar ve tabakayı rezil eder.
Şimdilik aklıma gelenler bunlar. Fazlası geldikçe eklenir.
Saygılarımla,
Oguz SAGLAM2009-10-28 12:12:40