Akvaryum Balıklarında Harici Hastalıklar ve tedavi
Akvaryum Balıklarında Harici Hastalıklar
Bilinen sağlık sorunlarının başında,balıkların deri ve solungaç hastalıkları gelir, bunlara birtakım parazitler neden olur . Bu hastalıkların teşhis ve tedavileri nisbeten kolay sayılır. Parazitlerin pek çoğunu görme olanağı vardır,ufak parazitleriyse büyüteç altında görebilirsiniz. Balıkların anatomisi bahsinde deriye dair bilgi verilmişti. Parazitleri akvaryuma,genellikle yeni balıklarla getirirler;oysa belirli bir karantina dönemi olmadan balığı mevcut balıkların arasına sokmamak şarttır.
Taze su beyaz leke hastalığı (Ichtyophthirius)
Hemen hemen, her taze su akvaryumunda bu hastalığın izine rastlanır. Balığın derisindeki 1 mm çapındaki beyaz yuvarlaklardan parazitlerin tanısı yapılabilir. Ichtyophthirius mikrobunun dönemsel yaşam ömrünü balığın üzerinde geçirmesi olasıdır. Bu durumda açtığı geniş deliklerden giren mantarlar hastalık yapmaya başlarlar. Daha sonra tankın dibine inen bakteri burada üzerini jelatinli bir örtüyle kapatıp, kist oluşturur. Bu kistin içinde üremeye başlar, bölünerek. Daha sonra patlayan yumru yeniden sağlıklı balıklara geçer. Cryptocaryon (bkz. izleyen hastalık) türü, deniz balıklarında izlenir ve bunlar tedaviye direnç gösterirler (kist döneminde)
Belirtileri ve Teşhis
Balığın derisi ve yüzgeçleri beyaz bir örtü ile kaplıdırAşırı etkilenen balıkların solungaçları hızla inip çıkar.
Tedavisi
Parazit, balığın derisine girer ve kist halini alırsa, artık tedavisi zorlaşır. Ichtyphthirius'un tedavisi için gerekli önlemlerin alınması istenir, kist oluşturmaya meydan verilmemelidir. Bitkilerin aktif kömürlerin filtrelerden alınması icabeder.
Solungaç kurtları
Çok ince ufak kurtlar neden olur bunları çıplak gözle zor görebilirsiniz.Balığın solungaçlarının sıvısına bulaşırlar bu sıvıyla beslenirler
solungaçlar hızlı hızlı hareket eder.
balık ağzından çabuk çabuk nefes alır.
balığın solungsçlsrı cerehatlı gibidir bir kısmı yenir.
balık kendisini bulabildiği maddelere sürter.
Tedavisi
Bu kurtcuklar yumurtalarını tankın dibine bırakır, ilaçlara dirençlidir bunlar. Tankın çok iyi arınmış olması gerekir; balıkların bütünüyle çıkarılması ve formalin banyosundan geçirilmesi icabeder. Her hafta hasta balığın bulunduğu tankın arındırılması lazımdır. Ana tankı temizledikten sonra balıkları koymak gerekir
DERİ KURTLARI (Gyrodactylus)
Dactylogyrus paraziti ile ilişkili olup deride barınır, yaşam dönemleri farklıdırdirençli safhaları yoktur.
Belirtileri
Yüzgeçleri eskimiş, bozulmuştur.Balık gövdesini akvaryumdaki maddelere sürter.Gövdesi sıvıyla kaplanınca rengi solarDerisi kızarır.
Tedavisi
Akvaryumu temiz tutup, hasta balıklara formalin banyosu vermelidir (kısa dönemli)
Kadife Hastalığı(Gyrodactylus)
Bu ufacık parazit hayvanın derisinde, "altın tozu" görünümündedir. Kök biçiminde balığın dokularına tutunan yaratık, bitkiler gibi, sahip olduğu boyayla ışığı alternatif enerji kaynağı diye kullanır.
Belirtiler
Balığın derisi ve yüzgeçleri kadifemsi altın tozu görünümünde parlak bir tabaka ile örtülür.
Balık solungaçlarını hızlı hızlı hareket ettirir.
Tedavisi
Akvaryumun temiz ve mikropsuz tutulması lazımdır. Akvaryumun gölgelendirilmesi suretiyle parazitin ışığını tutmak, filtreden aktif kömürü almak yararlı olur.
Slime Hastalığı
Üç parazit bu hastalığa neden olur bunlar;Cihiclodonella,Costia ve Cyclochaeta parazitleridir.Balığın derisimde izler bırakır.
Belirtiler ve teşhis
-aşırı sıvıdan dolayı balığın renginin donuklaşması
-yüzgeçlerin bozulması,eskiyip yırtılması
-hayvanın zayıflaması
-solungaçların zarar görmesi
-ölüm
Tedavisi
Hastalığın solungaçları etkilemeden fark edilmesi üzerine akvaryumun dezenfekte edilip temizlenmesi gerekir.Bundan istenen sonuç alınmazsa,parazit Cichlodonella'dır balığın kısa süreli formalin banyosundan geçirilmesi iyi olur.Solungaçlar etkilenmişse kısa süreli tuzlu su banyoso iyi gelebilir daha sonra kısa süreli formalin banyosuna balığı sokun(eğer balığınız tuzlu suya dirençli ise)
Anchor Kurtları(lernaea)
Bu kurtlar çapa biçimindedir balığın dokularına inerler,iki yumurtakesesi arkalarında görünür.Balık üzerinde parazit kolayca görünebilir,düştüğünde kötü yara izi bırakır.
Belirtiler ve teşhis
balık kendini taşlara kayalara sürer kaşınır.
balığın gövdesinde beyaz kıl kurtlar izlenirken tutundukları yerlerde yenikler bulunur.
Tedavisi
balığınızı akvaryumdan çıkarıp(bir iki dakika yaşayabilir)kurtları toplarken yaş bir beze sarın civa kromlu veya iyotlu dezenfektanla banyo yaptırın,daha sonra temiz bir akvaryuma koyun yaraları mikrop ve yosundan etkilenmesin.
Balık Biti(Argulus)
Omurgalılardandır akrep şeklinde.Balıkdan balığa geçer,yüzer güçlü vantuzları ile deriyi deler,zehiri delicidir.
Belirtiler ve teşhis
balık kaşınmak için etrafa sürtünür
5mm çapındaki paraziti gözle görürsünüz
Tedavisi
Balığı sudan çıkarıp yaş bir beze sarın,bitlerini ayıklayın(cımbızla)bitler çıkmazsa bir litre suya 15-30 gram tuz koyarak balığı suya atın bir fırça ile bitlerini alın daha sonra balığı bir hastahane tankına alın akvaryumu bit .Balığınızı temiz tanka alın ama devamlı izleyerek ve gerektiğinde tekrar uygulayın(yumurtaları olabilir)
Yüzgeç çürüğü (black moli vs..)
Fazla renkli ve japon balığı gibi yelpaze kuyruklu türlerin bu hastalıklara çok duyarlı oldukları gözlenmektedir.
sebepleri; kirli akvaryum azvitamin sayılabilir.
Belirtileri ve teşhis
kuyruğun kısalması yüzgeçlerin yıpranıp bodurlaşması
Tedavisi
Hasta balığı kısa süreli banyolara sokmalı temizlemelidir,nedeni bulup bunu gidermek şarttır çürük yerin anestezi altında kesimesi gerekir.
Mantar Hastalığı
En çok rastlanılan Sabrolegnia denilen mantardır.Her balığı etkileyen bu hastalık daha çok soğuk su kökenlilerde izlenir mantar salgını diğer hastalıklara zemin hazırlar paraziter sorunları davet eder.
Belirtileri
derinin incetüylü pamuk görünümüyle kaplanması
Tedavisi
Pamuk bir bezi ıslatıp sıkınız bunu iyot veya civakrom eriyiğine batırın daha sonra hasta balığı sudan alıp üzerini ilaçlı bezle silin en sonrada balığı hastahane tankına alıp akvaryumda önleyici tedbirler alınıp mantarın kökü kurutulmalıdır
Ağız Mantarları
Chaondorococcus colunmaris olarak bilinir buna rağmen bir mantar değildir,iplik şeklini alacak biçimde mantarla birleşen bir bakterium dur.Gerçek manatrdan daha ince ve kısa bir yaratıktır,doğurgan balıklar buna yakalanırlar
Belirtileri
Ağzın etrafında kaba pamuksu oluşum
Deride beyaz yamalar
Tedavisi
Akvaryumda gerekli önlemleri alın önleyememe halinde hasta balığı özel bir tanka koyun antibiyotik ilave edin.
Doğurgan türlerin akvaryumuna bir miktar tuz koyunuz.
Balıklarda görülen bir kısım rahatsızlıkları hemen tanımak olanaklıdır. Parazit veya bakterilerden kaynaklanan bu sorunları dış görünüşlerden teşhis edebilirsiniz. Bunların çoğunun başarıyla tedavisi de mümkün olabilir, Bir kısım iç hastalıkları vardır ki, memelilerin aksine tedavisi güçtür. Bu hastalıklar, hemen görülemediklerinden tedavilerin güçleştiği bir aşamada anlaşılmaktadır.
Hasta balığı ya ayrı bir yere almalı, ötekilerden ayırmalı ya da hepsine tedavi uygulamalı tankta. Salgın hastalık halinde, kitleye tedavi uygulamak, tüm balıkları tedaviye çalışmak şarttır. Yosun hastalığı, dip kurtları (Anchorworm) gibi hastalıklarda hasta balığı ayrı bir kaba, tanka almak gerekir, Parazit hastalığı halinde, hayvanda rahatsızlık görülmese bile,diğerleriyle tedavi etmek uygundur.
Balık hastalıklarını ele alan uzman veteriner fazla olmadığından tedavi ücreti yüksek olabilir (tropikal bir balık türünün bedelinden fazla) bu durumda ekonomik karşılaştırmalara göre tedaviyi ele almak düşünülebilir, Bu işe bakan veteriner eve gelemezse,kendisine bazı bilgileri götürmek lazımdır, bu bilgiler, tankın büyüklüğü, süzme işleri, süzme işlemi ,ısı, beslenme konuları olabilir.
Arasıra, Diskuslarda mantar enfeksiyonlarına rastlanabilir. Bunlar genellikle yaraların ve döllenmemiş yumurtaları ikincil işgalcileridir ki en yaygınları Saprolegnia dır. Brachiomyces solungaç hastalıklarına yol açabilir ve Ichthyophorus ortaya ortaya çıkar ki çoğu zaman balık veremini andırır.
İkincil derecede bu enfeksiyonların tedavisi çok zor olup hasta balığı öldürmeyi gerektirebilir . Diğer durumlarda ise mantar enfeksiyonları genellikle fenoksietanol ve metilen mavisine tepki verirler. Hastalık bulaşmış yavruların seyreltik iyodinle temizlenmesi daha iyi sonuç alınmasını sağlar.
NEOPLASIA
Tümörler nadiren, çoğunlukla yaşlı balıklarda olmak üzere görülebilirler. Bunlar Lymphocystis' lerden ve parazitsel kistlerden ayırt edilmelidir.
Capillarla sp. ve Camallanus sp. oldukça tehlikeli parazitler olup, balıkların sindirim sistemlerinde tahribatlara yol açarlar. Genel olarak nematodlar grubuna dahildirler. Balıkların kesin ölümüne neden olurlar.
Tedavisi
En etkili ilaç Niclosamid'dir. 100 lt. suya 0.5 gr. oranında karıştırılır. Bu suya canlı kan kurtları atılır, 45 dakika. bekletilir. Kan kurtları sudaki ilacı bünyelerine geçirirler. Daha sonra bu kurtlar hasta balıklara yedirilir. Tedavi süresi 4 gün kadardır.
Doğada alglerle beslenen balıklara, mutlaka arada sırada C vitamini takviyesi yapılmalıdır. Yaralanmış, yüzgeçleri parçalanmış balıklara B grubu vitaminler (özellikle B12) verilirse, yaralanan yüzgeçlerinin çok daha çabuk iyileştiği görülür. B grubu vitaminler ışıktan çok çabuk etkilendiğinden, akvaryumun ışığı kapatıldıktan sonra balıklara verilmelidir.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
