Akvaryuma Led Koymayı Düşünenlere Tavsiyeler

Işık konusu zor bir konu, dernekte seminerini yaptık, oturup birisi şemalarla anlatmazsa anlanması zor, o yüzden bu konuda tanklarında led - floresan arasında seçim yapmak isteyenlere uzun detaylı bilgiler yerine, pratik kısa bilgiler vermeye çalışacağım. Kafa karıştırmamak için kısa cümleler ve kısa soru cevaplar kullanacağım.

Bitkiler yemek yemez, gübreyi de enerji verici olarak kullanmaz, bitki; ışık enerjisini kullanarak karbondioksit ve suyu şekere çevirir, kendi besinini kendi yapar. Işığım az ama gübreyi bol attım diye bir durum ne yazık ki yok. Işık yetersizse bitki için diğer hiçbir şeyin anlamı yok.

Fotoğrafta görünen bitkilerin fotosentezde kullandığı dalgaboyları (bilimsel olmayan bir ifadeyle fotosentezde kullandığı renkler).

Buradan anlaşılacak olan şu; 10 tane yeşil ışığın yaptıracağı fotosentezi, 1 tane kırmızı ışık yaptırabilir.

Soru: Ben ışığı alırken aynı watt harcayanlar arasında gözüme en parlak görüneni (lümeni en yüksek olanı) alıyorum, yanlış mı?

Cevap: Bitki için yanlış, insan gözü yukarıdaki grafiğin tam tersidir, yeşile çok duyarlı, yeşilden kırmızı ve mora gittikçe az duyarlıdır. Size parlak gelen ışık bitkiye yarayacak denemez. Birkiyi parlak gösterir ama bitki o ışıktan fazla faydalanamazç

Soru: Bitkili tanka led olmaz diyorlar, doğru mu?

Cevap: Led olur ancak ledi doğru seçmek lazım. Ledlerin spektrumunu vereyim:

Burada bazı marka ledlerin spektrumu var. Kırmızı, yeşil, mavi, sarı ve beyaz ledlerin spektrumunu görüyorsunuz. Beyaz ledde kırmızı ton çok az var, bitkinin kullanmadığı yeşilden bolca mevcut, bitkiye yarayan mavi de bolca var ancak mavi bitkiye yaradığı kadar yosuna da yarıyor.

Soru: Led alırken beyaz ağırlıklı almamam gerektiğini anladım, peki ne yapayım?

Cevap: Ledlerin renklileri yukarıdaki şemada görüldüğü gibi genelde dar spektruma sahiptir. Yurt dışında bitki için satılan ledler, kırmızı ve mavi ağırlıklıdır.

Ör: http://www.alibaba.com/product-gs/469142973/high_power_600W_LED_Plant_Growing.html?s=p

Ör: http://www.alibaba.com/product-gs/506092019/Led_plant_grow_light.html?s=p

1. linkte 7 kırmızı 1 turuncu 1 mavi oranı ile satılıyor. Yani 90 led varsa, 70 kırmızı 10 turuncu 10 mavi oluyor.

2. linkte ise alıcıların isteğine göre yapılır diyor, önerilen kırmızı mavi oranları 8:1, 7:2 vb.

Soru: Bu şekilde bol kırmızı az mavili led alırsam bitkilerim iyi gelişir mi?

Cevap: O şekilde aldığınızda nitelik olarak yeterli gelir ancak tabi nicelik olarak da yeterli gelmeli. 300 ltlik Koca akvaryuma 10 wattlık led değil, İhtiyacınıza göre 50 - 150 wattlık led kullanmalısınız. Wattı yeterli olunca, oranlar da doğruysa gelişim iyi olacaktır.

Soru: Peki o linkteki ledleri akvaryumuma alayım mı, akvaryumum güzel görünür mü?

Cevap: Hayır. Sadece kırmızı ve mavi led takarsanız, yeşil ışık olmadığı için bitkilerin yeşil rengini göremezsiniz. Yukarıdaki oranlar sadece bitki gelişimi gözetlenerek yapılmıştır. Akvaryumda görsellik de önemli olduğu için, örneğin 100 lambada 15 beyaz, 15 yeşil, 15 mavi 55 kırmızı kullanabilirsiniz. Görsel ağırlıklı olan yeşil ve beyazı kendi görsel ihtiyacınıza göre, hem görsel hem bitkiye faydalı kırmızı ve maviyi ise bitkilere göre ayarlamalısınız.

Soru: Floresanlarda renk durumu nasıl?

Cevap: Flolarda bu ayarlamayı üreticiler bize bırakmaz kendileri yapar. Ör: https://www.arcadia-uk.info/product.php?pid=34&mid=10&lan=en&sub=&id=4

Örnekteki renk skalasında görüldüğü gibi yeşili, kırmızıyı maviyi kendileri ayarlamaktalar. 

Soru: O zaman bitki için olmayan floresanları almak bitki için kötü mü?

Cevap: İnsan kullanımına yönelik floresanlar A enerji seviyesi damgası alabilmek için, yeşil dalga boyu kuvvetli yapılan floresanlardır, bu lambalar bitkileri parlak gösterse de, ne yazık ki bitkiyi beslemede bitkiler için üretilen lambalar kadar verimli değillerdir.

Soru: Bitkili tankta normal floresanı hiç kullanmayalım mı?

Cevap: Görselliğe destek amaçlı olarak az sayıda kullanılabilir ancak bitki beslemek amaçlı olarak kullanmak mantıksız. 3 tane normal flonun bitkilere vereceği enerjiyi, 1 tane bitki floresanı bitkiye verebilir.

Soru: Bitkili akvaryuma özel floresanlar almak için param yeterli değil. Ne yapmalıyım?

Cevap: Örneğin tankınıza 4 flo yeterliyse, 3 tane Osram Fluora, 1 tane Philips TLD 965 (Yoksa TLD 950 de olur) alın.

Soru: Bitkili akvaryuma özel floresanlar almak için param yeterli. Ne yapmalıyım?

Cevap: 1 Aquamedic planta, 1 aquamedic ocean white, bulamazsanız 1 giesemann flora 1 giesemann midday, o da yoksa, arcadia kullanabilirsiniz.

Soru: Bitkili akvaryuma led yaptırmak istiyorum, hangi ledlerden ne kadar alayım?

Cevap: Örneğin tankınıza 50 watt gerekliyse, 1 wattlık power ledlerden, 8 beyaz, 8 yeşil, 8 mavi, 26 tane de kırmızı alın, bunları olabildiğince eşit aralıkla dağıtın.

Soru: Normal led olmaz mı? Niye power led?

Cevap: T5 ile T8 floresan farkı gibi, power led derine inmekte oldukça iyidir, normal ledler ile tank dibinde istediğiniz gücü yakalamak için daha çok ışık kullanmanız gerekir.

Soru: Bitki olmayan, normal bir akvaryumu ışıklandırmak için sadece beyaz led kullanabilir miyim?

Cevap: Balıkların ve dekorun tüm rengini görebilmek için yine renkleri karıştırmanızı öneririm. Sadece beyaz renkte kırmızı ve turuncu renkler zayıf görünecektir. Bu renkleri göstermek için beyazın yanına turuncu, kırmızı, yeşil, mavi gibi renkleri karıştırın. 

Soru: Peki görsellik için ledleri hangi oranda karıştırayım?

Cevap: Sadece balık olan tanklarda ledlerin renk oranı bitkilerdeki gibi ihtiyaca yönelik değil tamamen göz zevkine yönelik olacaktır. O yüzden bunu kendiniz belirleyebilirsiniz, dikkat etmeniz gereken şey her rengi kullanmanız böylece spektrumu geniş tutup, tanktaki renklerin tamamını görmenizi sağlamanızdır.

Soru: Led mi daha tasarruflu, floresan mı?

Cevap: Teknolojisine göre değişiyor, verimli ledler daha pahalı bu yüzden yaygın değil. Halen floresanlar klasik ledlere göre daha verimli. Ledlerin güzellikleri; açılıp kapanmalarının flolara göre kolay olmaları, devrelere bağlanarak çeşitli uygulamalarda kullanılabilmeleri, tepki sürelerinin hızlı olması nedeniyle elektronik cihazlarda bolca kullanılabilmeleri, 1-2 wattlık flo olmuyor ama 1-2 watt led ile kolaylıkla taşınabilir uygulamalarda kullanılabilmeleri vb. Ancak bu artı özellikler akvaryum alanında pek bir işimize yaramıyor. Ledlerin gelişim süreçleri devam ediyor, floresan kullanmak hala bizim için daha iyi, bu yüzden çoğu önemli firmanın led armatürler henüz yok veya bayağı pahalı. Ör:  http://www.ekstremakvaryum.com.tr/Vertex-Illumina-SR-1200,PR-12.html  Linkteki deniz akvaryumu için kaliteli bir markaca yapılmış 320 wattlık bir ışık, 6200 TL'den pahalı :) Üstelik yurtdışı fiyatı da öyle http://www.thereefshop.com.au/index.php?main_page=product_info&products_id=1864 

Soru: Ledler sizce ne zaman yaygınlaşacak?

Cevap: Ledleri önce bu şekilde büyük firmalar büyük fiyatlara çıkaracaklar. Led teknolojisi geliştikçe, ürettim de arttıkça fiyat düşecek. Ardından Çinliler teknolojiyi kavrayıp benzer armatürler üretmeye başlayacaklar. O zaman kalite/fiyat oranı iyileşecek. Şu aşamada ben olsam sadece uygun boyda floresan bulunmayan nano tanklarda led kullanırım. 

Soru: Ama falanca kişide led var, bitkileri büyüyor?

Cevap: Zaten bu yazının hiçbir yerinde led ile bitki büyümez denmiyor. Akvaryumun etrafında mumlar yakarak da bitki büyütürsünüz. Floresanlarla, daha uygun fiyata, daha az elektrik harcatarak aynı bitkiyi aynı miktarda büyütebilirsiniz :)

Başka soru varsa bildiğim ölçüde cevaplandırmaya çalışırım.

Saygılar,

Ledlerin pahalılığı, kendini geliştirme aşamasında olduğuna değinmişsin. Ben nanolara yoğun ilgisi olan bir hobici olarak denemeye bile tenezzül etmedim bu yüzden. Çünkü piyasada bulunan ledlerin spektral grafiğine ulaşmak mümkün değil. Led lambalar şuan emekleme aşamasında, umarım zamanla dediğin avantajlarla tanklarımızda kullanabiliriz. 

Ledlerin spektral dağılımları ile ilişik bir sorum olacak. Grafiği yanlış yorumlamadıysam Led'in gözle gördüğümüz rengi ile verdiği renk tayfı aynı ! Eğer öyle ise bu teknoloji tüm power ledlerde aynı mıdır ? 

Ledlerin pahalılığı, kendini geliştirme aşamasında olduğuna değinmişsin. Ben nanolara yoğun ilgisi olan bir hobici olarak denemeye bile tenezzül etmedim bu yüzden. Çünkü piyasada bulunan ledlerin spektral grafiğine ulaşmak mümkün değil. Led lambalar şuan emekleme aşamasında, umarım zamanla dediğin avantajlarla tanklarımızda kullanabiliriz. 

Ledlerin spektral dağılımları ile ilişik bir sorum olacak. Grafiği yanlış yorumlamadıysam Led'in gözle gördüğümüz rengi ile verdiği renk tayfı aynı ! Eğer öyle ise bu teknoloji tüm power ledlerde aynı mıdır ? 

Teşekkürler :) Evet ledlerde böyle güzel bir durum var, içi dışı bir :) tahminime göre power ledler de aynı, ama emin değilim.