Varyete Üretiminin Etik Problemleri Hakkında

Herkese merhaba, öncelikle başka bir hayvanla ilgili de olsa, şu yazıyı okumanızı öneriyorum: http://www.anadolukedisi.com/Yazi/saglik-ve-bakim/tasarim-kediler-hakkindaki-gercekler/52

Yazıda, çok ekstrem anomaliler hakkında bilgi verilmiş ama genel olarak cins kedi ve köpeklerin fiziksel problemlere sahip olduğu biliniyor. Hiç akla gelmeyecek türlerde bile böyle problemler oluyor ve bu insan aklının doğaya, doğadaki seçilim ve üreme düzenine müdahelesi sonucu oluşan durumlar. Örneğin Goldenlar ve Alman Kurtlarının kalça problemleri çok sık rastlanan bir durum. Cins kedi ve köpeklerin ortalama yaşam süreleri ise melez olanlara nazaran hep daha kısa oluyor. Türleştirme, varyeteleştirme için gen havuzunu daraltmış oluyoruz ve gen havuzu daralınca hayvanların hastalıklara direnci düşüyor, daha sıkıntılı ve kısa bir ömür sürmüş oluyorlar. Aslında sakatlık olan durumlar(Alman Kurtlarının kalça çöküklüğü gibi), varyetenin mutlaka taşıması gereken özellkler olarak sunulabiliyor bize. Her seleksiyon türde de böyle sakatlıklar değişen oranlarda var. Hayvanların doğal seçilimini engelliyoruz ve bunun sonucunda bizim gözümüze "hoş gelen" ama hayvanların yaşamı açısından sağlıksız genlerin aktarımına sebep olmuş oluyoruz.

Bunu anlatırken, doğada zaten var olan, kendiliğinden oluşmuş varyeteleri kastetmiyorum. Örneğin Afrika Yaban Köpekleri ya da Avustralya Dingo Köpekleri böyle hayvanlar. İnsan müdahelesi olmadan, coğrafi çevreye uyum sağlamak adına doğada kendiliğinden oluşmuşlar. Örneğin bunları da kendi türlerinden olmayan başka köpeklerle çiftleştirmek doğaya müdahale olacaktır. Ama insan üretimi olan varyeteler için aynı şey geçerli değil. Biz kendi ürettiğimiz türleri doğada zaten varmış da bunları melezlemek doğaya müdaheleymiş gibi sunup yaptığımız şeyi normalleştirmeye çalışıyoruz bazen. Bir çok varyeteyi insanlar üretti. Doğada oluşmadılar. Varyeteleştirerek sağlıksızlaştırdığımız hayvanlar, melezlendiklerinde aksine daha sağlıklı daha güçlü yavrulara sahip oluyorlar. Bu doğaya aykırı bir şey olamaz. Doğada bunu engellemek için bir sürü strateji geliştirmiş hayvanlar. Aslanlar erkek yavruları üreme dönemine girince sürüden kovuyor, Kurtlar ailesinden biriyle asla çiftleşmiyor vs.

Ben de varyete üretmenin, yetiştirmenin iyi bir şey olduğunu zannederdim, varyete beslemek isterdim ama okuyup düşündükçe, varyetelerin gen havuzu daraldığı için genel olarak daha sağlıksız olduklarını görüyorum. Melezlendikçe zaten en sağlıklı oldukları ilk hallerine, vahşi forma yaklaşıyorlar. O halde melezleştirmekten(Tabii tür içi çiftleşmeleri kastediyorum. Kalkıp da Demasoniyle Saulosiyi çiftleştirmeyi kastetmiyorum. ) bu kadar korkmamak gerekiyor. Piyasa koşullarına, varyete üretimine de bizim taleplerimiz yol açıyor nihayetinde. Eğer elimizdeki varyetenin vahşi forma nazaran daha fazla bir sağlık problemi yoksa, ortalama ömründe bir azalma yoksa, üretilmesinde bir kötülük olmaz tabii. Ama varyete yetiştirirken kardeş balıkları, ebeveyn-çocuk balıkları birbiriyle çiftleştirmek de hayvanlara baya kötülük oluyor. Varyete üretiyorsak bile bari bunu yapmasak ne zararı var? Yaptığımızın ömür boyu acı çeken sakat bacaklı bir Munchkin kedisi üretmekten bir farkı olmuyor çünkü.. Varsın bir kaç nesil sonra rengi değişsin, sağlıklarında daha mı kıymetli? Önceliğimiz nedir?







[EDIT]ecological,2017-08-09 10:28:55[/EDIT]

Evcil hayvanların ve hatta bitkilerin her biri seçici üretimle insan yararına yada estetik değerlerine uygun olacak şekilde üretilmiştir. Ve bu her konuda geçerli olmakla birlikte bu canlıları insan ırkına muhtaç etmekten başka bir zarara neden olmuyor başta. Ancak işin içine maddiyat, ekonomi ve daha büyük kazanç oranları girdiğinde canlı hayatına yapılan müdahale canlıya zarar verecek, eziyet edecek hale geliyor. Maalesef bir noktada dur diyebilmemiz, karşımızdaki canlıya bir çuval para olarak değil, yaşayan ve bizimle aynı haklara sahip olan bir canlı olarak bakmamız gerekiyor. En basit örneklerini köpeklerde, özel "ırk" japon balıklarında ve meyvelerde görüyoruz..

Kurt;
[IMG]https://vignette1.wikia.nocookie.net/parody/images/7/74/104_p_s95_10757_p.jpg/revision/latest?cb=20151127192721[/IMG]
[IMG]https://68.media.tumblr.com/297a6ac43b3b1e88526bdcb8af16c9b4/tumblr_nry2bpKt2v1s7i1rro1_500.jpg[/IMG] [IMG]https://www.nature-watch.com/images/products/large/806q.jpg[/IMG]

Bir hayatta kalma uzmanı, Dünyanın bir ucundaki Arktik bölgelerden , çöller diyarı Arabistan ın kalbine kadar dünyanın her bölgesinde bulunan antik bir yırtıcı. Saatlerce aynı tempoda koşabilir, çölleri aşıp, dağlara tırmanabilir. 60 kg lik ağırlığı ile 200 kg lik bir Elk'i devirmekte sıkıntı çekmez.

"Kabul edilebilir" Standartlardaki köpek;
[IMG]http://www.hindustantimes.com/rf/image_size_960x540/HT/p2/2017/04/08/Pictures/ludhiana-india-march-stray-ludhiana-monday-photo_05740114-1c2b-11e7-aa2a-1591876ff7cf.jpg[/IMG] [IMG]https://boneclones.com/images/store-product/product-1458-main-original-1415043223.jpg[/IMG]
Boyut, kas oranı ve "cinsine" göre 20 ila 70 kg arasında olabilir. Kurt kadar geniş ısı aralıklarını ve zorlu arazi şartlarını tolare edemez. Ve kendinden o kadar ağır ve büyük bir hayvanı deviremez. Yine de üzerindeki insan etkisi; insana bağımlı olmaktan öteye gitmez. Yine uzun mesafe kat edebilir, yükseğe sıçrayıp kendi cüssesine oranla iri hayvanları devirebilir. İnsandan ayrı zorlansa dahi bir şekilde hayatını devam ettirebilir.

Etik değerlerin ötesinde, eziyet seviyesindeki "cinslerde" köpekler;
[IMG]https://assets.rbl.ms/3523841/980x.jpg[/IMG] [IMG]https://motherboard-images.vice.com/content-images/contentimage/no-id/1469832998490962.jpg[/IMG] [IMG]https://www.skullsunlimited.com/userfiles/image/variants_8713.jpg[/IMG]
İnsandan uzaklaştığı anda ömrü birkaç saatten birkaç haftaya kadar değişen türlerdir. Normal bir köpek 18-20 sene yaşayabilirken ortalama ömürleri 6 sene ile sınırlıdır. Yükseğe atlayamaz, araziye çıkamaz, adam gibi koşamazlar. Aşırı deforme olmuş kafatasları yüzünden dişleri yamuk yumuktur ve erken yaşta diş kaybederler. Yüzemez, taş gibi batarlar. Göz problemleri yaşarlar. Vücutları normal köpeklerden 1-2 derece daha sıcaktır. (40-41) Ve beden ısıları 42 C ye çıkarsa ölürler. Kısacası sıcak-soğuk toleransları yoktur.
Ve üretimlerinin tek nedeni ticaret ve özürlü bir hayvanın sevimli olduğunu düşünen vicdan yoksunu cahillerdir.