Algler ve tatlı su akvaryumlarındaki kontrolü
Kategorideki Diğer Makaleler
- Algler nelerdir?
Çoğu insan alglerin özellikle bitkili biotoplarda çekici olmayan, hoş karşılanmayan akvaryum eklentileri olduklarına katılacaktır. Yeşil bitkilerin yapraklarını boğarak (dolayısı ile büyümeyi etkiler) solunum ve fotosentez yapmalarını engelleyebilir. Hızlı alg oluşumu özellikle yeni kurulmuş akvaryumlarla alakalıdır. Yeni kurulmuş tanklarda tıpkı yeni temizlenmiş veya bellenmiş toprakda çıkan çimen gibi çabucak yetişirler. Bir akvaryum yeni su ve bitkiler ile ilk kurulduğunda, bitkilerin yeni yerlerine alışmaları ve köklerini çıkartıp büyümeleri zaman alır, .Algler çok daha hızlı adapte olur ve sudaki besin ile beslendiklerinden algsel bir patlama yaşanır. Bu aşamada çoğu insanın tepkisi suyu değiştirip baştan başlamak olur. Bu ise yeni su ile alglere yeni besin geleceği için sadece durumu kötüleştirecektir. Doğanın yolunu bulup akvaryumda doğal döngü ile kendi işini yapmasına izin vermek çok daha iyidir. Tamamıyla bitkili, sağlıklı bitki ve balıklara sahip bir akvaryuma ulaşmak zaman alır, aslında aylar. Çoğu kişi alglere akvaryumdaki kaya ve cam üzerindeki yeşil veya kahverengi katman olarak (örneğin sakal yosunu ), yeşilsu (serbest yüzen tipler) yada ince,sağlam yeşil flamentler (örneğin saç yosunu) olarak aşina olacaktır ki bunlar defetmek oldukca zordur. Genellikle sürpriz olarak karşımıza çıkarlar bu yüzden şunu bilmek gerek ki bazı algler balıklarda hastalıklara sebep olabilir. Bitkiler gibi alglerin de hepsi büyümek için ışık, su ve besine ihtiyaç duyar. Algleri kontrol altında tutmak için akvaryuma girecek ışık ve besin miktarını sınırlamak akvariste kalmıştır. Alglerin ihtiyaç duyduğu üç temel besin; nitrojen, fosfor ve potasyumdur. Akvaryuma bu besinler balık atıklarından, yenmemiş yemlerden, yararlı bakterilerin metabolizmalarından ve diğer organiklerin çürüklerinden ( örneğin bitki çürükleri hatta ölü alglerden) gelir. Bazı bölgeler şebeke suyunda kayda değer miktarda fosfora sahip. Biriken nitrojeni su değişiklikleri ile azaltabilirsiniz. Fosfat ise dış filtrede fosfat azaltıcı ürünler kullanılarak yada akvaryumda ters osmos yapılarak kontrol altında tutulabilir.
Alg Türleri
Yeşilsu: Neredeyse mütemadiyet fazla ışık sebebi ile oluşur. İsmi bezelye çorbası halini alan tankı anlatır. Mikron filmleri ile filtreleme yapmak veya diamotik filtreler bu algsel oluşumları başarılı bir şekilde ortadan kaldıracaktır. Yeşilsu deniz karidesi, Daphnia spp gibi türler için harika bir besin kaynağıdır ve bu amaç için sık sık özellikle oluşturulmaktadır.
Kahverengi kabuklaşmalar ( Zayıf görünüm ve his) bitkilerin dekorun ve camın üzerinde: Sıklıkla zayıf bitki gelişimi tarafından eşlik görür. Yetersiz ışıklandırmanın bir göstergesidir. Yüzeyi ovarak kolayca çıkartılabilir.
Yukarıdaki fotolarda Kahverengi kabuklar görünüyor.
Yeşil kabuklaşmalar: İki tip: kabarık ve sakal yosunu. Kabarık algler çok önem ihtiva etmez ve otlanan balıkların eklenmesi ile kontrol edilebilir. Kolaylıkla sakal yosunundan ayırd edilebilir.Kısa olurlar 2-3mm lik lifler halinde. Sakal yosunu ise daha ciddidir. Kendi liflerinin çok iyi dokusu vardır. Kalın kürksü öbekler halinde 4cme kadar büyürler. Yeşil bir sakalana benzeyen görüntüsü ismine sebebiyet verir. Mekanik olarak ortadan kaldırılamazlar.
Yukarıdaki fotoğraflar – kabarık yada sakal yosunu
Nokta Algler: Akvaryumun kenarlarında oluşan ufak yuvarlak yeşil n oktalar alg değildir. Bunlar gerçekte üzerinlerinde yeşil alglerin geliştiği sert bir silis kabuk salgılayan diatomik,mikroskobik canlılar nüfusudur. Bu alg kurtulunması en zor olandır. Keskin bir bıçak iş görür.
İpliksi algler: İki ana tip: Saç ve iplik. Saç algleri iplik alglerinden daha kısa liflere (5cm kadar) sahiptir ve keçeleşmiş öbekler şeklinde gelişirler. İplik alglerin çok daha uzun lifleri vardır (30 cm kadar )ve genellikle fazla demirin göstergesidir. İkisi de kolaylıkla bir diş fırçası yardımı ile ortadan kaldırılabilir.
Yukarıdaki fotoğraflar – Saç alglerinin türleri
Boynuz alg: İsminin de belirttiği gibi bu dallı alg minyatür gri-yeşil boynuza benzer. Genellikle tankta yüzeye yakın filtreye ve dekora yerleştiği görülür.Mekanik olarak yok etmesi oldukca güçtür ve çoğu akvarist kimyasal kontrole başvurur.
Fırça Alg: Fırça algi 2-3mm boyunda tüylü siyah(aslında kırmızı alg sınıfındadır) perçemler görünümündedir. Dekorlar , filtreler ve geniş yapraklı bitkiler üzerinde başabeladır. Yok etmenin oldukca zor olduğundan kimyasal katkılar bu haylazlardan kurtulmanın tek yolu gibi görünmektedir. Gerçek SAE ‘nin bunun kontrolünde hernasılsa etkili oldugu görülmüştür.
Yukarıdaki fotoğraflar – Fırça algler
Bir tür dallı alg.
Alglerin Akvaryumda Kontrolü
Aşağıdakiler akvaryumunuzda alglerin kontrol altında tutulması için bir öneri listesidir.
1. Yoğun Bitkilendirme: Akvaryumunuzu ilk seferde yoğun bir şekilde bitkilendirmeniz alglerin oluşumunu engellemenize yardımcı olacaktır. Süratle gelişen “demet bitkiler” ( kesildikce büyüyen ve demet olarak satın aldığınız) türler bu kategoriye girmektedir. Akvaryumdaki besini hızlıca kullanacakları için alglerin bununla başa çıkması zor olacaktır.
2. Su değişimleri: Sık ve bol miktardaki su değişimleri alglerin gelişmek için ihtiyaç duyduğu nitrojenik atıkları ve fosfatı ortadan kaldıracaktır. Tankın suyunun yarısını her hafta değiştirin ( En azından 2 haftada bir )
3. Alg ile beslenen balıkları koyun: Akvaryumdaki alg oluşumunu kontrol etmek için tanka konulabilecek bir çok uygun tür mevcuttur. Sonradan eklemek yerine baştan eklenmelidirler. Balık eklemeden önce bir alg oluşumuna izin vermeyin. Aşırı gelişmiş akvaryumlarda çoğu balık yeteri kadar alg yiyemeyecektir. Az miktarda beslendiklerinde alglere bir besin gözü ile bakmak zorunda kalacaklar. Uygun eklentiler; Otocinclus spp, cüce plecolar, whiptail kedibalığı ve Loricariidae türünün üyeleri ve çoğu canlı doğuran (örneğin molliler). Büyük plecolar bitkilerden beslendikleri için pek uygun değildirler. Corydoras spp ailesinin üyeleri substratı bulandıracağından alglerin oluşup yerleşmesini engellemeye yardım edecektir.
4. Işık azlığı: Akvaryuma giren ışığın azaltılması bazı durumlarda algleri kontrol altında tutabilir. Bu ışık aldığı süreyi azaltarak yada direk güneş ışığı almaması için yerinin değiştirilmesi kadar kolaydır.Siyah su katkıları veya odun suyun karartılmasına yardımcı olacaktır böylece alglerin fotosentez yapmak için ihtiyaç duyduğu ışığın kıtlığını çekmesine sebep olacaktır. Yüzey bitkileri de yardım edecektir fakat bitkilerinize giden ışığın miktarını da azaltacaktır.
5. Fiziksel yok etme: Filamentli algler diş fırçası gibi bir fırça ile bu öbeklerin hafifce ovulması ile azaltılabilir. Süsler ve dekor tanktan alınıp fırçalanabilir, çamaşır suyunda veya potasyum permanganatda bekletilebilir. Tanka geri koymadan önce arta kalan kimyasallardan kurtulmak için iyice durulamayı unutmayın.Alg temizleyiciler akvaryumculardan alabileceğiniz ucuz yatırımlardır.
6. Kimyasal kontrol: Health guard isimli (seachem markasının) ürün mavi-yeşil algler dahil her türlü algi kontrol altında tutmak için mükemmeldir. Tüm bitkiler ve balıklar için de güvenli.Diğer tüm alternatifler başarısız olduğunda bakır sülfat eklenimi düşünülebilir. Zayıf bir bakırsülfat solüsyonu ( bakır miktarını 0.3- 0.5 ppm e yakın tutarak) tüm algleri yok edecektir ama bazı bitkileri de öldürebilir. Çok dikkatli ölçülmelidir aşırı doz balık ve bitki ölümlerine sebep olacaktır. Tam bir umutsuzluk durumu eylemidir ve bu yüzden son çare olmalıdır. Dozlama sona erdiğinde suyunuzu değiştirin ve bakır kalıntılarından kurtulmak için filtrenizde aktif karbon kullanın.
7. Ultraviole sterilizatörler: Bu ışık filtrenizin çıkışına konulur böylece belli bir mesafeden geçen su içindeki tüm mikroskobik bitki veyahut canlı öldürebilir. Satın almak için pahalı ürünlerdir. 8. Diğer kontrol metodları: Bazı diğer alg kontrol metodları: ozonizasyon, ters ozmos ve reçine değişim filtreleri.Şişelenmiş veya saf (distiled) su değişimleri şebeke suyundan gelen kirleticilerin önüne geçmekte yardımcı olacaktır.
Extra notlar: Bazı alg control metodu ayrıca bir temizlik problemine de göstergedir. Eğer ölü algler substrat üzerinde kalırsa çürüyen organik madde daha fazla alg için besin oluşumuna sebep olacaktır. Tortulaştırıcılar ölen materyalin bir araya gelmesine sebep olacaktır. Böylelikle iyi bir süzgeçle alınabilir, vakumlanabilir veyahut filtrelenebilir. Akvaryumunuzda aşırı yemleme yapmayın, eğer bir balık ölürse acilen çıkarın. Fazla yemler de çürüyen ölü balıklar da akvaryumunuzun besin miktarını arttıracaktır.
Unutmayın: Engellemek, tedavi etmekten daha iyidir.
http://www.aquarticles.com/articles/plants/Algae_description_control.html
Çeviren:Ümit ALTUNYURT
Yazar:Andrea WATTS
